قوامیت مردان بر زنان، دامنه و آثار حقوقی آن

چکیده موضوع این نوشتار « قوّامیّت مردان بر زنان ، دامنه و آثار حقوقی آن» است که با محور قرار دادن قوّامیّت و سرپرستی مرد بر نهاد خانواده (طبق ماده 1105 قانون مدنی) به دنبال تحلیل مبانی فقهی و حقوقی آن و مشخص کردن دامنه و آثار حقوقی قوّامیت مردان است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش کیفی- کتابخانه ای، با سیر در کتب فقهی و حقوقی و مصاحبه با مراجع عظام و صاحب نظران فقهی و حقوقی برای تحلیل تبیینی موضوع و علّت یابی آن است. هدف از این پژوهش، بررسی گستره ی معنایی واژه ی قوّامیّت، نحوه ی بروز قوّامیّت مردان در قوانین و سرپرستی مرد بر خانواده است. براساس مطالعات و مصاحبه های انجام شده، مشخص می شود که: مراد از قوّامیّت، مراقبت، پایداری، ایستادگی بر امور، کارها و نیازهای زن است ولی محدوده ی دقیقی برای قوّامیّت شوهر بر زن ترسیم نشده است، برخی مواد قانونی ریشه در قوّامیّت مردان بر زنان دارد و سرپرستی مرد بر خانواده مسئولیّتی است برای حمایت، حراست از خانواده و حفظ مصالح همسر و فرزندان که با برتری جویی و مردسالاری ناسازگار است. واژگان کلیدی: قوّامیّت، فضل، نفقه، ریاست.